O «γρίφος» με τις νέες φρεγάτες

Πλώρη για το μέλλον βάζει το Πολεμικό μας Ναυτικό, με τις πρωτοβουλίες της πολιτικής ηγεσίας να δημιουργούν νέα δεδομένα. Στόχος του υπουργού Άμυνας, Νίκου Δένδια, είναι να οδηγήσει τον ελληνικό στόλο στη νέα εποχή με νέες πλώρες, οι οποίες θα ενσωματώνουν τελευταίας τεχνολογίας ηλεκτρονικά συστήματα και θα φέρουν οπλισμό που θα μπορεί να αντεπεξέλθει σε όλα τα σύγχρονα πεδία και σε όλα τα είδη ναυτικού πολέμου.

Οι τρεις γαλλικές φρεγάτες FDI Belh@rra που ναυπηγούνται για λογαριασμό της χώρας μας στα ναυπηγεία της Naval Group στη Λοριάν μπορεί να είναι οι καλύτερες παγκοσμίως, ωστόσο οι ανάγκες του Πολεμικού μας Ναυτικού είναι τεράστιες και απαιτούνται ακόμα περισσότερες μονάδες επιφανείας. Αν και πολλοί περίμεναν πως η option για την τέταρτη φρεγάτα θα ενεργοποιούνταν άμεσα, μια και οι Γάλλοι εντυπωσιάζουν με τη ναυπηγική τους τακτική και τους χρόνους παράδοσης των πλοίων, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία ενέργεια από την ελληνική πλευρά. Ο λόγος; Θα μπορούσε να πει κάποιος πως είναι ο περιορισμός στα δημοσιονομικά, όμως οι Γάλλοι δίνουν το τέταρτο πλοίο στην Ελλάδα με τιμή… 2022, δηλαδή περίπου 1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τιμή άκρως δελεαστική και συμφέρουσα, με δεδομένο ότι οι πρώτες ύλες έχουν εκτοξευτεί.

Εναλλακτικές λύσεις

Με το ενδεχόμενο απόκτησης κορβετών να ατονεί σταδιακά, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία φέρονται να είχαν στραφεί εδώ και μήνες σε εναλλακτικές λύσεις, κοιτώντας προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Τι υπήρχε εκεί; Το πρόγραμμα ναυπήγησης των φρεγατών κλάσης Constellation, για το οποίο η χώρα μας είχε
στείλει επίσημη επιστολή ενδιαφέροντος στην Ουάσιγκτον. Στις 16 Ιανουαρίου 2024 παρελήφθη από το ΓΕΝ σχετική επιστολή του αμερικανικού ναυτικού καταρχήν αποδοχής του ενδιαφέροντος για τον σχεδιασμό και τη συμπαραγωγή έως 7 νέων φρεγατών κλάσης Constellation και μάλιστα στα ελληνικά ναυπηγεία. Με βάση, λοιπόν, αυτή την πρόταση, η Ελλάδα, εφόσον υπάρξει συμφωνία, θα μπορούσε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα αυτό ευθύς εξ αρχής, δηλαδή από τον σχεδιασμό του, σύμφωνα με τις ανάγκες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Η Ελλάδα γνωρίζει τις δυνατότητες των συγκεκριμένων φρεγατών, μια και βασίζονται στην ιταλική φρεγάτα Fremm, για την οποία είχε ενδιαφερθεί πριν από περίπου μια δεκαετία το Πολεμικό μας Ναυτικό. Θεωρείται απολύτως αξιόπιστο πλοίο, καθώς έχει ανταποκριθεί χωρίς προβλήματα σε όλες τις συνθήκες και σε απαιτητικά θαλάσσια πεδία. Προφανώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο προκαλεί αισιοδοξία στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία και στα ελληνικά ναυπηγεία, που αναζητούν μια ώθηση για να ξεφύγουν από τον «βάλτο» στον οποίο βρίσκονται εδώ και χρόνια.

Το «παραθυράκι»

Κανείς δεν αμφισβητεί πως πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο ναυπηγικό πρόγραμμα. Κανείς δεν αμφισβητεί πως οι φρεγάτες Constellation μπορούν να εξελιχθούν σε ένα από τα καλύτερα πλοία της συγκεκριμένης κατηγορίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Κανείς επίσης δεν αμφισβητεί πως ο αμερικανικός οπλισμός που θα φέρουν είναι πανίσχυρος. Κανείς δεν αμφισβητεί πως οι προοπτικές που δημιουργούνται για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία είναι τεράστιες. Κανείς, τέλος, δεν αμφισβητεί πως ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα ισχυροποιεί ακόμα περισσότερο τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια ερωτήματα….
Ορισμένοι επεσήμαναν πως δεν μπορεί να παρακαμφθεί ο αμερικανικός νόμος που απαγορεύει τη ναυπήγηση πλοίου εκτός των ΗΠΑ, όπως συγκεκριμένα αναγράφεται στον κώδικα 10, περί Ενόπλων Δυνάμεων, στην παράγραφο 8679. Η απαγόρευση αυτή βέβαια μπορεί να ανατραπεί με προεδρική απόφαση, εφόσον «το απαιτεί το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ». Εδώ υπάρχει και το «παραθυράκι» ότι οι φρεγάτες Constellation δεν είναι καθαρά αμερικανικές, αλλά αποτελούν μετεξέλιξη των ιταλικών Fremm. Επίσης, η απαγόρευση αφορά την κατασκευή πλοίων για λογαριασμό του αμερικανικού ναυτικού.

Μεγάλο ερώτημα αποτελεί το αν μπορούν τα ελληνικά ναυπηγεία να αναλάβουν ένα τόσο με γάλο ναυπηγικό πρόγραμμα. Η κατάσταση στην Ελευσίνα σίγουρα δεν προκαλεί αισιοδοξία. Το ναυπηγείο δεν έχει εκσυγχρονιστεί και απαιτούνται ριζικές παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς, για να μπορέσει να αναλάβει ένα τόσο μεγάλο έργο. Στον Σκαραμαγκά η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη, με τις δεξαμενές σε κατάσταση ικανοποιητική, με μηχανήματα σύγχρονα και προσωπικό έμπειρο, που μπορούν να αναλάβουν τη ναυπήγηση μεγάλων πλοίων. Οι Αμερικανοί ωστόσο έχουν συνεργασία με την ONEX στα ναυπηγεία Ελευσίνας.

Πρόγραμμα-μαμούθ

Ερώτημα υπάρχει και για το κόστος των αμερικανικών φρεγατών κλάσης Constellation. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κάθε μονάδα θα αγγίξει τα 1,5 δισ. ευρώ χωρίς τον οπλισμό και τη μετέπειτα υποστήριξη. Επομένως, πάμε για ένα πρόγραμμα-μαμούθ, που ενδέχεται να ξεπεράσει τα 12 δισ. ευρώ! Επισημαίνουμε πως οι φρεγάτες Belh@rra κόστισαν 3 δισ. ευρώ, ένα δισ. κάθε μονάδα, με τον οπλισμό και τη μετέπειτα υποστήριξη. Είναι καλύτερα πλοία οι Constellation; Μια ματιά στις δυνατότητες των δύο φρεγατών επιβεβαιώνει πως πρόκειται για πλοία με παρόμοιες δυνατότητες. Έφεση στην αεράμυνα περιοχής, ισχυρά ραντάρ, προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και μεγάλες δυνατότητες στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο.

Άρα, γιατί δεν ενεργοποιούμε την option για την 4η Belh@rra; Γιατί συζητούμε για αμερικανικά πλοία που είναι πιο ακριβά και θα παραλάβουμε τα πρώτα μετά το 2030, τη στιγμή που οι Γάλλοι θα μπορούσαν να παραδώσουν τέσσερις υπερσύγχρονες φρεγάτες μέχρι το 2028; Η απάντηση προφανώς θα είναι πως το πρόγραμμα των αμερικανικών φρεγατών Constellation θα δώσει ζωή στα ελληνικά ναυπηγεία. Επομένως, παρά το γεγονός ότι ο στόλος χρειάζεται νέες μονάδες επιφανείας… χθες, καλείται πλέον να σώσει τα ελληνικά ναυπηγεία.

Σαφώς και οι Constellation είναι εξαιρετικά πλοία, όμως επτά χρόνια -τουλάχιστον – για να πάει στη Σαλαμίνα το πρώτο πλοίο είναι πολλά και είναι δεδομένο πως μέχρι τότε θα μπορούσαμε να έχουμε σίγουρα 4 φρεγάτες Belh@rra, ενώ αν είχε προχωρήσει το πρόγραμμα των κορβετών θα είχαν δοθεί τουλάχιστον τρία πλοία για κατασκευή σε ελληνικά ναυπηγεία.

Με υποθέσεις όμως δεν γίνεται… δουλειά. Τα δεδομένα λένε πως το Πολεμικό Ναυτικό ελπίζει κατ’ αρχάς να βάλει άμεσα τις 4 φρεγάτες MEKO κλάσης ΥΔΡΑ στα… πιτς για εκσυγχρονισμό και μέχρι τέλος του χρόνου να παραλάβει την πρώτη Belh@rra. Θα ακολουθήσουν οι άλλες δύο μέχρι τις αρχές του 2027. Τότε εκτιμάται ότι θα παραληφθούν και οι δύο από τις τέσσερις εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ, αν όλα πάνε κατ’ ευχήν. Παράλληλα, το βλέμμα θα είναι τότε στα ναυπηγεία όπου ελπίζουμε να ναυπηγούνται οι ελληνικές Constellation, με ορίζοντα παραλαβής της πρώτης μετά το 2030.

political.gr