Σαν σήμερα, 21 Απριλίου 1967, η Ελλάδα ξύπνησε υπό τον έλεγχο στρατιωτικών δυνάμεων. Ένα αιφνιδιαστικό πραξικόπημα εγκαθίδρυσε ένα αυταρχικό καθεστώς που διήρκεσε έως το 1974, σημαδεύοντας ανεξίτηλα την πολιτική ιστορία της χώρας.
📍 Ιστορικό Πλαίσιο
Τη δεκαετία του 1960, η Ελλάδα αντιμετώπιζε:
- Σοβαρή πολιτική αστάθεια, με διαδοχικές κυβερνητικές κρίσεις.
- Έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ μοναρχίας και Κέντρου.
- Αύξηση της επιρροής της Κεντροαριστεράς και φόβος ανόδου της Αριστεράς.
- Ένα ψυχροπολεμικό κλίμα, με εντεινόμενους φόβους περί κομμουνιστικής απειλής.
Οι εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για τον Μάιο του 1967 θεωρούνταν κρίσιμες. Ωστόσο, η δράση μιας ομάδας στρατιωτικών απέτρεψε τις εξελίξεις με κοινοβουλευτικά μέσα.
🕒 Το Πραξικόπημα
Στις 03:00 τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου 1967, τρεις μεσαίοι αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς:
- Γεώργιος Παπαδόπουλος
- Στυλιανός Παττακός
- Νικόλαος Μακαρέζος
πραγματοποίησαν ένα καλά συντονισμένο πραξικόπημα, βασισμένο στο σχέδιο «Προμηθεύς». Εντός λίγων ωρών:
- Επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος σε όλη τη χώρα.
- Συνελήφθησαν εκατοντάδες πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διανοούμενοι και πολίτες.
- Οι επικοινωνίες και οι μεταφορές τέθηκαν υπό στρατιωτικό έλεγχο.
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’, παρά τις επιφυλάξεις του, ορκίζει τη χουντική κυβέρνηση, επιχειρώντας ανεπιτυχές αντιπραξικόπημα τον Δεκέμβριο του 1967. Στη συνέχεια αυτοεξορίζεται.
⚓️ Η Δικτατορία (1967–1974)
Η περίοδος της Χούντας χαρακτηρίστηκε από:
- Αναστολή του Συντάγματος και κατάργηση βασικών ελευθεριών.
- Στρατοδικεία, εξορίες και βασανιστήρια αντιφρονούντων.
- Λογοκρισία, φίμωση Τύπου και απαγόρευση πολιτικών κομμάτων.
- Προπαγάνδα, εξαγγελίες ψευδομεταρρυθμίσεων και εθνικιστική ρητορική.
Παρά την αρχική στήριξη από μερίδα της κοινωνίας, η καταστολή, η απομόνωση και η πολιτική ανεπάρκεια οδήγησαν στην απονομιμοποίηση του καθεστώτος.
📉 Τέλος της Δικτατορίας
Το αποκορύφωμα της αποσταθεροποίησης ήρθε το 1974 με:
- Την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αποτέλεσμα του πραξικοπήματος που στήριξε η Χούντα κατά του Μακαρίου.
- Την κατάρρευση του καθεστώτος και την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή από το Παρίσι.
- Την έναρξη της Μεταπολίτευσης, με αποκατάσταση της Δημοκρατίας και ανασύνταξη του πολιτικού συστήματος.
🧠 Ιστορική Μνήμη
Η 21η Απριλίου αποτελεί ημέρα μνήμης και προβληματισμού. Η επιβολή της Χούντας αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα για τη σημασία της δημοκρατικής εγρήγορσης, της αντίστασης στον αυταρχισμό και της προάσπισης των ατομικών δικαιωμάτων.
📌 Το σύνθημα “Ποτέ Ξανά” παραμένει επίκαιρο όσο ποτέ.
