Ο «απρόβλεπτος« Τραμπ ως δικαιολογία
Προβλέψιμα απρόβλεπτος ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αφήνει περιθώρια δικαιολογίας ούτε σε αυτούς που τον ψήφισαν «γιατί δεν ήξεραν», ούτε σε κείνους που αιφνιδιάστηκαν από τη νίκη του.
Θα συμφωνήσω με τον αρθρογράφο της συντηρητικής Frankfurter Allgemeine, που έγραψε αυτές τις ημέρες ότι ο Τραμπ δεν είναι και τόσο απρόβλεπτος. Θα έλεγα ότι είναι μάλλον εύκολα προβλέψιμο ότι του αρέσει να εμφανίζεται απρόβλεπτος, αλλά το γεγονός ότι υπήρξε επί μια τετραετία πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά και το ότι είναι παρών σε καθημερινή βάση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν επιτρέπει σε κανέναν να δηλώνει ότι δεν ξέρει τις θέσεις του. Κυρίως δεν θα επιτρέψει σε κανέναν στο μέλλον να «εκπλαγεί», όταν τα λόγια του θα τα διαδεχτούν τα έργα.
Ενέσιμες χλωρίνες και βρώσιμα κατοικίδια
Μπορεί να είναι υπερβολικός για κάποιους ο χαρακτηρισμός «φασίστας», που του απέδωσαν προεκλογικά ο Τζο Μπάιντεν και η Καμάλα Χάρις. Αλλά αυτό δεν αλλάζει σε τίποτα την πραγματικότητα ενός προέδρου, που συνιστούσε επί πανδημίας ενέσεις με χλωρίνη και πριν από λίγες εβδομάδες κατηγορούσε τους μετανάστες ότι καταβροχθίζουν τα κατοικίδια γατάκια και σκυλάκια των τίμιων Αμερικανών. Οι τερατολογίες, η βίαιη ρητορική εναντίον των μειονοτήτων, ο μισογυνισμός δεν είναι άγνωστα σε αυτούς, που τον επέλεξαν για να ψάχνουν για μελλοντικές δικαιολογίες. Ήξεραν καλά ποιον ψηφίζουν. Ένα ακραίο και αυταρχικό υβρίδιο μεγιστάνα και πολιτικού που έχει μια σειρά καταδίκες στην πλάτη του για κοινά ποινικά αδικήματα. Και που ήδη με τις πρώτες του κινήσεις δείχνει ότι θέλει να δημιουργήσει μια «ομάδα κρούσης» των πιο ακραίων προσωπικοτήτων της χώρας για να κυβερνήσει ως ηγεμόνας. Έντονη ανησυχία έχει προκαλέσει σε πολλούς η επιλογή του Ματ Γκετς για τη θέση του υπουργού Δικαιοσύνης. O 44χρονος Πητ Χέγκσεθ που έχει επιλεγεί για το Πεντάγωνο θεωρείται ως ένας φιλοπόλεμος βερμπαλιστής με θητεία κυρίως στα… τηλεοπτικά πλατό. Ο προτεινόμενος για το Υπουργείο Υγείας Ρόμπερτ Κένεντι τζούνιορ έχει προκαλέσει κατά καιρούς με την αμφισβήτηση του συνολικά της επιστημονικής κοινότητας και όχι μόνο των εμβολίων. Και ο κατάλογος συνεχίζεται.
Μια… προβλέψιμη καταστροφή
Αυτό είναι ένα καλό μάθημα και για την Ευρώπη. Όσο οι πολιτικοί θα συνεχίζουν να διαχωρίζουν τους ψηφοφόρους των ακροδεξιών και νεοφασιστικών κομμάτων από τα κόμματά τους, απενοχοποιώντας τους, απλώς θα τους κάνουν να νοιώθουν δικαιωμένοι για την επιλογή τους. Και το χειρότερο: Θα σπρώχνουν και άλλους προς τα εκεί. Και μάλιστα υπερεθνικά και διατλαντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την επικράτηση του Τραμπ η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία είδε τα ποσοστά της να σκαρφαλώνουν περισσότερο.
Ο Τραμπ είναι λοιπόν τόσο απρόβλεπτος, όσο του επιτρέπει η προβλεψιμότητά της εξουσιομανίας του. Και δεν μπορεί να πέφτουν από τα σύννεφα οι Ευρωπαίοι τώρα για να δικαιολογήσουν την απραγία τους ή μελλοντικές δυσάρεστες επιλογές τους. Η επικράτηση του ήταν εδώ και μήνες αν όχι σίγουρη, πάντως η εκδοχή που φαινόταν ως η με διαφορά πιθανότερη. Άλλωστε πόσες συνόδους και συναντήσεις δεν είδαμε και ακούσαμε, όπου το κύριο θέμα συζήτησης ήταν «η διαφαινόμενη νίκη Τραμπ»;
Αυτό που διαφαίνεται τώρα είναι το επόμενο λάθος, που δείχνει έτοιμη να διαπράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση επικαλούμενη την «απειλή Τραμπ» και την αλλαγή του καθεστώτος των διατλαντικών σχέσεων. Να λάβει δηλαδή αποφάσεις ενάντια στις ανάγκες και τις ανησυχίες της κοινωνίας, αποδίδοντας τες στην «υποχρέωση» να αντιμετωπιστούν τα νέα δεδομένα.
Ένας ακόμα γύρος περικοπών;
Προ ημερών οι Financial Times έγραψαν ότι η Κομισιόν σχεδιάζει να «αποχαρακτηρίσει» πόρους, που προβλέπονται για το Ταμείο Συνοχής και να τους διαθέσει για την Άμυνα, υπό τον φόβο της απόσυρσης των ΗΠΑ από την Ευρώπη. Στο μεταξύ οι Ευρωπαίοι, με πρώτους τους Γερμανούς έχουν διαθέσει ήδη δεκάδες δισ. για τις πολεμικές ανάγκες. Αυτό δεν θα έχει μόνο (και εδώ ταιριάζει η λέξη) απρόβλεπτες συνέπειες για τις κοινωνίες, που με στωικότητα αντιμετώπισαν τις κρίσεις των τελευταίων ετών. Θα είναι και η καλύτερη πάσα για ακροδεξιές δυνάμεις, που εσχατολογούν, κινδυνολογούν και δαιμονοποιούν τελικά την ίδια τη δημοκρατία.
Όλα δείχνουν ότι το άλλοθι του Τραμπ προϊδεάζει τώρα τους Ευρωπαίους πολίτες για νέες «αναπόφευκτες θυσίες». Η εκτόξευση των στρατιωτικών δαπανών, η επικέντρωση στην αμυντική βιομηχανία ήταν όμως ένα σχέδιο που προϋπήρχε του Τραμπ. Κυρίως στα όνειρα Γάλλων «ηγεμόνων» ακόμα και πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η αλλαγή στις ΗΠΑ προσφέρεται τώρα ως μια εξαιρετική δικαιολογία. Το ερώτημα είναι αν θα χρησιμοποιηθεί και όταν οι Ευρωπαίοι «παραγωγοί» στρατιωτικού υλικού θα συνεχίσουν να εξάγουν τα προϊόντα τους σε διάφορες γωνιές του πλανήτη, όπου μαίνονται πόλεμοι που δεν συγκεντρώνουν και τόσο την προσοχή μας. Γιατί όταν παράγεις, πρέπει και να εξάγεις.
