Η σπουδαιότητα και ο αντίκτυπος του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης
Oι ευρωπαϊκοί θεσμοί στις Βρυξέλλες καλούνται να διαχειριστούν το επόμενο διάστημα μια σημαντική εκκρεμότητα: την οριστικοποίηση του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης.
Oι ευρωπαϊκοί θεσμοί στις Βρυξέλλες καλούνται να διαχειριστούν το επόμενο διάστημα μια σημαντική εκκρεμότητα: την οριστικοποίηση του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης. Πρόκειται ουσιαστικά για τον οδικό χάρτη με τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλίδες που θα ακολουθήσει η Ευρώπη, προκειμένου να διαχειριστεί την επόμενη μέρα ένα τεράστιο θέμα, με αντίκτυπο σε όλες σχεδόν τις τοπικές κοινωνίες.
Η αναζήτηση του κοινού τόπου δεν είναι μια απλή υπόθεση, αλλά θα γίνει πραγματικότητα μετά από επίπονες χρονοβόρες διαπραγματεύσεις και με κράτη-μέλη να διατυπώνουν ήδη διαφορετικές απόψεις για πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί ολιστικά ο φάκελος «μετανάστευση». Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, οι εταίροι πρέπει μέχρι τις αρχές του 2024 (Φεβρουάριος) να ολοκληρώσουν τις σχετικές διαβουλεύσεις, να βρουν τα σημεία σύγκλισης και να προχωρήσουν στη διαμόρφωση του τελικού πλαισίου για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ που θα ισχύσει αμέσως μετά.
Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για μια σοβαρή πρωτοβουλία που αντανακλά στην ικανότητα της Ενωμένης Ευρώπης να προωθήσει αποτελεσματικές λύσεις για το νούμερο ένα θέμα (αυτή τη στιγμή) στην ευρωπαϊκή πολιτική, που αγγίζει τα περισσότερα κράτη-μέλη. Από τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν αναδύθηκε το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, πέρασε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, όπου, μέσα σε αντίξοες συνθήκες και κρίσεις, πάρθηκαν και αποφάσεις -προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, ο κοινός τόπος σε μια σειρά από κρίσιμες παραμέτρους ακόμη αναζητείται, ενώ η προσαρμογή σε ολοένα και περισσότερα νέα δεδομένα που προκύπτουν συνεχώς λόγω και των διεθνών αναταράξεων περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση
Περιπτώσεις όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία συνεχίζουν σε τροχιά ενστάσεων, ενώ προβληματισμός επικρατεί και στον ευρωπαϊκό Νότο, αφού οι χώρες εισόδου οφείλουν να διαχειριστούν πολύ περισσότερα… στο επίμαχο θέμα. Θα ολοκληρωθούν, άραγε, οι σχετικές συζητήσεις έγκαιρα, ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή το συντομότερο δυνατόν; Ο χρόνος πιέζει και στο εσωτερικό της ΕΕ και στα ανώτερα κλιμάκια των πολιτικών οργανισμών υπάρχει ανησυχία που συνδέεται ευθέως με τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών τον Ιούνιο και την άνοδο της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το Μεταναστευτικό συνδέεται άμεσα με το αίσθημα ασφάλειας, αλλά και την ανάγκη στήριξης της κοινωνικής συνοχής, στοιχεία πάνω στα οποία επενδύουν σήμερα οι ακραίες δυνάμεις. Πολιτικοί αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ενώ ακούγονται φωνές για την ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών, ώστε οι νέοι βασικοί άξονες της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής να εφαρμοστούν το γρηγορότερο δυνατό. Στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα καταγράφονται εκτιμήσεις, σύμφωνα με τι οποίες το νέο σύμφωνο μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό ανάχωμα για τους ακραίους, καθώς η εφαρμογή του θα δώσει λύσεις και απαντήσεις στις αγωνίες της κοινής γνώμης, κυρίως στις ρες που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα από την παράνομη μετανάστευση και τον υψηλό αριθμό αιτούντων άσυλο. Χαρακτηριστικά ήταν τα όσα είπε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς Μάνφρεντ Βέμπερ σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Politico, ο οποίος εξέφρασε ανάμεσα σε άλλα την ανησυχία του για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του 2024, αν δεν καταφέρει η ΕΕ να διαχειριστεί με μια κοινή γραμμή μια τόσο σημαντική πρόκληση για την ευρωπαϊκή πολιτική και την ανθεκτικότητά της.
Αλλά και η ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου είχε επισημάνει από τα μέσα του φθινοπώρου πως η ΕΕ πρέπει να καταλήξει πάνω στο επίμαχο ζήτημα πριν από τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών τον ερχόμενο Ιούνιο. Είναι ίσως η πρώτη φορά που ένα επιμέρους σοβαρό θέμα της ατζέντας της ΕΕ έχει τόσο ηχηρό αντίκτυπο στο πολιτικό κλίμα που θα διαμορφωθεί ενόψει της κρίσιμης μάχης των ευρωπαϊκών εκλογών. Οι πολίτες αναμένουν μέσα από τις μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις να παραχθεί το συντομότερο δυνατό το κατάλληλο αποτέλεσμα. Από τη θεωρητική προσέγγιση του ζητήματος οι Βρυξέλλες οφείλουν να περάσουν στο επόμενο στάδιο υλοποίησης μιας σύγχρονης μεταναστευτικής πολιτικής που αφενός θα περιορίζει την ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες, αφετέρου θα συμβάλλει στη λειτουργική αποτελεσματικότητα των μηχανισμών που θα επιφορτιστούν τόσο με τη διαχείριση των αιτούντων άσυλο όσο και με τη μεγαλύτερη προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ενωμένης Ευρώπης.
Η προσπάθεια για την προσαρμογή της ΕΕ στη νέα πραγματικότητα, αλλά και για την ενίσχυση της βιωσιμότητάς της είναι διαρκής και άοκνη, αφού μέσα από τη στοχευμένη πολιτική δράση μπορεί να διαφυλάξει τις αξίες και τις αρχές της, αλλά και να παρέχει διαβεβαιώσεις στους πολίτες ότι το μέλλον θα είναι σίγουρα καλύτερο από το παρόν (προοπτική).
